Vandaag is het donderdag 28 november 2013, dus ben ik al twee en een halve week met taalvaardigheden bezig. Soms lijkt mijn spelling eerder achteruit te gaan, dan dat ik iets bijleer. Bij elke zin begin ik te twijfelen over de schrijfwijze en in elk gesprek over de uitspraak. Aangezien de beste remedie om niet gek te worden "even ventileren bij de ouders" is, zijn zij hier uiteraard van op de hoogte.
Onlangs kreeg ik daarom van mijn moeder onderstaand, zeer passend gedichtje in mijn mailbox.
Nederlands moeilijk te leren?
Men spreekt van één lot, en verschillende loten,Maar ’t meervoud van pot is natuurlijk geen poten.
Zo zegt men ook altijd één vat en twee vaten,
Maar zult u ook zeggen één kat en twee katen?
Laatst ging ik vliegen, dus zeg ik vloog.
Maar zeg nou bij wiegen beslist niet: ik woog,
Want woog is nog altijd afkomstig van wegen,
Maar is dan ‘ik voog’ een vervoeging van vegen?
Wat hoort er bij ‘zoeken’? Jazeker, ik zocht,
En zegt u bij vloeken dus logisch: ik vlocht?
Welnee beste mensen, want vlocht komt van vlechten.
En toch is ik ‘hocht’ niet afkomstig van hechten.
En bij lopen hoort liep, maar bij kopen geen kiep.
En evenmin zegt men bij slopen ‘ik sliep’.
Want sliep moet u weten, dat komt weer van slapen.
Maar fout is natuurlijk ‘ik riep’ bij het rapen.
Want riep komt van roepen. Ik hoop dat u ’t weet
En dat u die kronkels beslist niet vergeet.
Dus kwam ik u roepen, dan zeg ik ‘ik riep’.
Nu denkt u van snoepen, dat wordt dan ‘ik sniep’?
Alweer mis m’n beste, maar u weet beslist,
Dat ried komt van raden, ik denk dat u ’t wist.
Komt bied dan van baden? Welnee, dat wordt bood.
En toch volgt na wieden beslist niet ‘ik wood’.
‘Ik gaf’ hoort bij geven, maar ‘ik laf’ niet bij leven.
Dat is bijna zo dom als ‘ik waf’ hoort bij weven.
Zo zegt men: wij drinken en hebben gedronken.
Maar echt niet: wij hinken en hebben gehonken.
’t Is moeilijk, maar weet u: van weten komt wist,
maar hoort bij vergeten nou logisch vergist?
Juist niet zult u zeggen, dat komt van vergissen.
En wat is nu goed? U moet zelf maar beslissen:
Hoort bij slaan nu ik sloeg, ik slig, of ik slond?
Want bij gaan hoort ik ging, niet ik goeg of ik gond.
En noemt u een mannetjesrat nu een rater?
Dat geldt toch alleen bij een kat en een kater.
Je ziet, onze taal beste dames en heren,
is, net zoals ik al zei, best moeilijk te leren.
Een variant is ook te vinden in het boekje: Ik voel me wat bijzonder, Auteur(s) Dichter Onbekend.
Het gedicht heeft daar als titel: De linguistieke logika van het Nederlands
Alle Nederlandse varianten hebben als bron een gedichtje van de bekende Charivarius (Gerard.Nolst Trenité), uit de bundel "Ruizerijmen" (1914).
Er bestaat ook een Engelse versie, die begint met "We'll begin with a box, and the plural is boxes", en die onder verschillende titels circuleert ("Why English is so hard", "The English Lesson"). Sommigen beweren dat de auteur onbekend is, maar het wordt ook wel onder de titel "Pluralities" toegeschreven aan de Amerikaanse linguïst Eugene A. Nida
Tip:
Misschien ook wel handig om te weten.
Zoek je een gedicht? Weet je alleen nog een regel van het gedicht, of slechts een paar woorden? Ga naar www.zeeuwsebibliotheek.nl. Klik op Catalogus, Uitgebreid zoeken,
Bestand: Gedichtencatalogus (in plaats van catalogus zeeuwse bibliotheken).
Vul een regel uit het gedicht in en er komt een verwijzing naar de bundel waarin het gedicht is opgenomen. (Let wel... er zitten duizenden gedichten in de Gedichtencatalogus, maar natuurlijk niet alle).
Een grote verzameling gedichten over onderwijs en taal is te vinden op deze website: http://www.schildwacht.com/rita/taal/taal_gedichten_thema_welkom.html
Met dank aan de webiste van digischool.